ब्रेकिंग

संपादकीय

जागतिक नाणेनिधीचा भारतावर विश्वास

Wrutuja pandharpure
16 Jun 2025

वृत्तवेध

आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीच्या अलिकडच्या अहवालामुळे भारताच्या आर्थिक दर्जाबद्दल एक नवीन वाद निर्माण झाला. जागतिक नाणेनिधीच्या मते भारत आता जगातील चौथी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनला आहे. एप्रिल २०२५ मध्ये जागतिक नाणेनिधीने जारी केलेल्या जागतिक आर्थिक दृष्टिकोन अहवालात हा आकडा अंदाज म्हणून सादर करण्यात आला होता. तो अलिकडेच प्रत्यक्षात आला. त्याच वेळी, पुन्हा एकदा जागतिक नाणेनिधीने वेगाने वाढणार्‍या भारताच्या अर्थव्यवस्थेवर विश्वास व्यक्त केला आहे. जागतिक नाणेनिधीच्या २०२५-२०३० च्या अर्थव्यवस्थेच्या अहवालात भारताची अर्थव्यवस्था वेगाने वाढत असल्याचे दिसून आले आहे. जागतिक नाणेनिधीच्या अंदाजानुसार २०३० पर्यंत भारत तिसरी नाही, तर दुसरी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनेल.

‘ब्लूमबर्ग’ आणि ‘ग्लोबल टाईम्स’च्या मते, २०२५ ते २०३० दरम्यान अमेरिका आणि चीनसह जगातील तीन सर्वात मोठ्या ‘ग्रोथ इंजिन’ अर्थव्यवस्थांमध्ये भारताचा समावेश होईल. वाढीची गती अशीच राहिल्यास भारत लवकरच अमेरिकेला मागे टाकून दुसरी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनेल. जागतिक नाणेनिधीच्या अहवालानुसार, पहिली सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था चीन असेल आणि तिसरी अमेरिका असेल. जागतिक नाणेनिधीच्या अहवालात केवळ भारताच्या वाढत्या जागतिक प्रभावाकडेच लक्ष वेधले गेले नाही, तर नवीन अर्थव्यवस्था आता जुन्या जागतिक व्यवस्थेला आव्हान देण्याच्या स्थितीत आहेत, हेदेखील अधोरेखित केले आहे.

भारताच्या आर्थिक झेपेचा अभिमान वाटणे स्वाभाविक असले, तरी जीडीपी हा देशाच्या एकूण प्रगतीचा एकमेव निकष नाही. तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की जीडीपी हा केवळ आर्थिक उत्पादनाचा एक घटक आहे; परंतु तो देशातील गरिबी, शिक्षण, आरोग्य, लिंग असमानता आणि जीवनमानाचा दर्जा प्रतिबिंबित करत नाही. भारतात अजूनही ग्रामीण भागात मूलभूत सुविधांचा मोठा अभाव आहे आणि महिलांचे वेतन न मिळालेले कामगार मोठी आर्थिक भूमिका बजावतात, जी जीडीपीमध्ये मोजली जात नाही.