मे २०२५ मध्ये देशातील बेरोजगारीचा दर ५.६ टक्क्यांवर पोहोचला. एप्रिलमध्ये तो ५.१ टक्के होता. ही वाढ प्रामुख्याने हंगामी चढउतार आणि तीव्र उष्णतेमुळे झाली. त्यामुळे शेती आणि कामगारांशी संबंधित कामांवर परिणाम झाला. सांख्यिकी आणि कार्यक्रम अंमलबजावणी मंत्रालयाने जाहीर केलेल्या मासिक कामगार सर्वेक्षण (पीएलएफएस) मध्ये ही माहिती उघड झाली. ताज्या सर्वेक्षणानुसार गेल्या महिन्यात पुरुषांमध्ये बेरोजगारीचा दर ५.६ टक्के तर महिलांमध्ये ५.८ टक्के होता. तरुणांना बेरोजगारीचा जास्त फटका बसला आहे. १५-२९ वयोगटातील राष्ट्रीय बेरोजगारीचा दर मे महिन्यात १५ टक्क्यांवर पोहोचला; एप्रिलमध्ये तो १३.८ टक्के होता. शहरी भागात बेरोजगारीचा दर मे महिन्यात १७.९ टक्क्यांवर पोहोचला; एप्रिलमध्ये तो १७.२ टक्के होता. ग्रामीण भागात हा दर मागील महिन्यात १२.३ टक्के होता. तो आता १३.७ टक्क्यांवर पोहोचला. उल्लेखनीय म्हणजे देशभरात १५-२९ वयोगटातील महिलांमध्ये बेरोजगारीचा दर एप्रिलमध्ये १४.४ टक्क्यांवरून १६.३ टक्क्यांपर्यंत वाढला. त्याच वयोगटातील पुरुषांमध्ये हा दर १३.६ टक्क्यांवरून १४.५ टक्क्यांपर्यंत वाढला. आकडेवारीवरून असेही दिसून आले आहे की १५ वर्षे आणि त्याहून अधिक वयाच्या लोकांमध्ये कामगार शक्ती सहभाग दर (एलएफपीआर) एप्रिलमध्ये ५५.६ टक्क्यांवरून मे महिन्यात ५४.८ टक्क्यांपर्यंत घसरला. शहरी आणि ग्रामीण अशा दोन्ही भागात रोजगाराची परिस्थिती कमकुवत झाली. शहरी बेरोजगारीचा दर एप्रिलमध्ये १७.२ टक्क्यांवरून १७.९ टक्क्यांपर्यंत वाढला. ग्रामीण बेरोजगारीचा दर १२.३ टक्क्यांवरून १३.७ टक्क्यांपर्यंत वाढला. अहवालात दिसून आले आहे की कामगार शक्ती सहभाग दर (एलएफपीआर) एप्रिलमध्ये ५५.६ टक्क्यांवरून मे महिन्यात ५४.८ टक्क्यांपर्यंत घसरला. ग्रामीण भागात हा दर ५८ टक्क्यांवरून ५६.९ टक्क्यांपर्यंत कमी झाला. शहरी भागात तो ५०.७ टक्क्यांवरून ५०.४ टक्क्यांपर्यंत कमी झाला. ग्रामीण भागात तात्पुरत्या आणि पगारी कामातून बाहेर पडणार्‍या महिलांच्या संख्येत घट झाल्यामुळे महिलांच्या सहभाग दरात घट झाली आहे. कामगार लोकसंख्या प्रमाण (डबल्यूपीआर)देखील एप्रिलमध्ये ५२.८ टक्क्यांवरून मे महिन्यात ५१.७ टक्क्यांपर्यंत कमी झाले. ग्रामीण भागात हे प्रमाण ५४.१ टक्के नोंदवले गेले तर शहरी भागात ते ४६.९ टक्के होते. रब्बी पिकांची कापणी संपल्यानंतर ग्रामीण भागातील शेतीविषयक कामांमध्ये घट झाली. त्यामुळे रोजगाराच्या संधी कमी झाल्या. तसेच मे महिन्यातल्या अतिउष्णतेमुळे शारीरिक श्रमाशी संबंधित कामातही घट झाली. मंत्रालयाने स्पष्ट केले की मासिक आधारावर दिसणारे हे चढउतार हंगामी, शैक्षणिक आणि इतर सामाजिक-आर्थिक घटकांमुळे आहेत आणि दीर्घकालीन ट्रेंडचे पूर्णपणे प्रतिनिधित्व करत नाहीत.