ब्रेकिंग

देश

यंदाच्या वर्षीचे साहित्य अकादमी पुरस्कार जाहीर

Wrutuja pandharpure
19 Jun 2025

दोन मराठी साहित्यिक विजेते

डॉ. सुरेश सावंत, प्रदीप कोकरे यांना साहित्य अकादमी जाहीर

ज्येष्ठ बालसाहित्यकार डॉ. सुरेश सावंत यांच्या ’आभाळमाया’ या बाल कवितासंग्रहाला बाल साहित्यातील पुरस्कार, तर प्रदीप कोकरे यांच्या ‘खोल खोल दुष्काळ डोळे’ या कादंबरीला युवा साहित्य अकादमीचा पुरस्कार जाहीर झाला आहे. डॉ. सावंत हे नांदेड येथील रहिवासी, तर कोकरे हे रत्नागिरी येथील रहिवासी आहेत.

डॉ. सावंत यांची ५६ पुस्तके प्रकाशित झाली आहेत. त्यापैकी ३३ पुस्तके बालसाहित्याची आहेत. कोकणे यांनी मुंबईच्या गिरणी कामगारांच्या संपानंतरचे जीवन, वाढती बेकारी आणि ग्रामीण भागातून नागर जीवनात स्थिर होऊ पाहणार्‍या युवकांचे जग या कादंबरीमध्ये टिपले आहे. डॉ. सावंत यांना महाराष्ट्र शासनाच्या तीन पुरस्कारांसह अन्य प्रतिष्ठित साहित्यसंस्थांचे ४५ पुरस्कार मिळाले आहेत. शिक्षण क्षेत्रातील अतुलनीय योगदानाबद्दल त्यांना राष्ट्रपती पुरस्काराने गौरविण्यात आले आहे. नांदेड जिल्हा परिषदेचा नरहर कुरुंदकर पुरस्कारही त्यांना मिळाला आहे. डॉ. सावंत यांचे साहित्य शालेय तसेच विविध विद्यापीठांच्या अभ्यासक्रमांत समाविष्ट झाले आहे. त्यांच्या एकूण बालकवितेवर संशोधन करून एका विद्यार्थ्याने एम. फिल. ही पदवी संपादन केली आहे. अनेक विद्यापीठांत त्यांच्या बालसाहित्यावर संशोधन होत आहे.

डॉ. सुरेश सावंत यांची वाचनसंस्कृती लेखनसंस्कृती, बालसाहित्य आणि बालशिक्षणाचा अनुबंध, आजची मराठी बालकविता आणि बालसाहित्यातील नवे काही ही पुस्तके संदर्भग्रंथ म्हणून अभ्यासकांसाठी अतिशय उपयुक्त ठरली आहेत. डॉ. सावंत यांनी कुंटूर, जळगाव आणि पैठण येथे संपन्न झालेल्या बालकुमार साहित्य संमेलनांचे अध्यक्षपद भूषविले आहे.

"साहित्य अकादमीच्या कार्यकारी मंडळाने आज अध्यक्ष श्री माधव कौशिक यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या बैठकीत २३ लेखकांची नवे मंजूर केली.संबंधित भाषेतील प्रत्येकी तीन सदस्यांच्या ज्युरीने केलेल्या शिफारसींच्या आधारे आणि ठरवलेल्या नियम आणि प्रक्रियेनुसार या व्यक्तींची निवड झाली आहे.अकादमीने युवा पुरस्कार जाहीर करताना या वर्षी डोगरीमध्ये कोणताही युवा पुरस्कार नाही असेही सांगण्यात आले. कोट्टारी यांना त्यांच्या "सिद्धार्थ: द बॉय हू बेकेम द बुद्ध" या कादंबरीसाठी विजयी घोषित केले, तर तीर्के यांना त्यांच्या कवितांचे पुस्तक "फिर उग्ना" साठी निवडण्यात आले आहे.

युवा पुरस्काराचे मानकरी

युवा पुरस्काराच्या इतर विजेत्यांमध्ये अद्वैत कोट्टारी (इंग्रजी), सुप्रकाश भुयान (आसामी), सुदेष्णा मोईत्रा (बंगाली), अमर खुंगूर बोरो (बोडो), मयूर खावडू (गुजराती), आर दिलीपकुमार (कन्नड), सायका सेहर (काश्मीरी), ग्लिनिस डायस (कोकणी), नेहा म्हायलाम झाल्या (महिलमन्म), म्हणून त्यांचा समावेश आहे. ए के जितेन (मणिपुरी), , सुभाष ठाकुरी (नेपाळी), सुब्रत कुमार सेनापती (ओडिया), मनदीप औलख (पंजाबी), पूनम चंद गोदरा (राजस्थानी), धीरज कुमार पांडे (संस्कृत), फागु बास्के (संताली), मंथन बचनी (सिंधी), लतशमी (प्रतिष्ठागु) आणि लतशमी (सिंधी), लतशमी (प्रतिनिधी) (उर्दू).

बाल साहित्य पुरस्कारासाठी २४ लेखकांची नावे जाहीर केली.

खासदार नितीन कुशलप्पा यांना त्यांच्या इंग्रजीतील कथांच्या पुस्तकासाठी - "दक्षिण साउथ इंडियन मिथ्स अँड फेबल्स रीटोल्ड" साठी बाल साहित्य पुरस्काराचे विजेते म्हणून घोषित करण्यात आले आहे आणि सुशील शुक्ला यांना हिंदीतील "एक बटे बारा" साठी पुरस्कार मिळाला आहे.विजेत्यांना विशेष समारंभात कोरलेली ताम्रपट असलेली कास्केट आणि ५०,००० रुपयांचे बक्षीस मिळेल.

बाल साहित्य पुरस्कार सुरेंद्र मोहन दास (आसामी), त्रिदिब कुमार चट्टोपाध्याय (बंगाली), बिनय कुमार ब्रह्मा (बोडो), पीएल परिहार “शौक” (डोगरी), कीर्तिदा ब्रह्मभट्ट (गुजराती), के शिवलिंगप्पा हंडीहाल (कन्नड, मुआशमिया), इज्जतकर (नाशिक) यांना देण्यात येणार आहे. (कोंकणी), मुन्नी कामत (मैथिली), श्रीजीथ मुथेदाथ (मल्याळम), शांतो एम (मणिपुरी), पार्वती तिर्की (हिंदी),संगमू लेपचा (नेपाळी), राजकिशोर पारही (ओडिया), पाली खादिम (अमृत पाल सिंग) (पंजाबी), भोगीलाल पाटीदार (राजकुमार मुरतीदार), प्रेषित मुरती (राजकुमार) (संताली), हीना अगनानी ‘हीर’ (सिंधी), विष्णुपुरम सर्वानन (तमिळ), गंगीसेट्टी शिवकुमार (तेलगू), आणि गझनफर इक्बाल (उर्दू).