ब्रेकिंग

अर्थ

सोन्याहून पिवळे...

Wrutuja pandharpure
28 Apr 2025

अंतरा देशपांडे (antara@kalyanicapital.com)

अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी फेडरल रिझर्व्हमध्ये फेरबदल करण्याच्या योजना जाहीर केल्यानंतर आंतरराष्ट्रीय बाजारात सोन्याच्या किमती वाढल्या आहेत. त्यामुळे पहिल्यांदाच सोन्याचे दर प्रति १० ग्रॅम १ लाख रुपयांच्या वर गेले आहेत. अस्थिर जागतिक वित्तीय बाजारपेठेत सोन्याने सर्वोत्तम सुरक्षित आश्रयस्थान म्हणून आपले स्थान पुन्हा मजबूत केले. ३० तारखेला येणार्‍या अक्षयतृतियेच्या सुवर्ण मुहूर्तावर सोन्याच्या किमतीत ही गरुडझेप असे म्हणता येईल.

सोन्याच्या किमतीत वाढ होण्यामागील पाच प्रमुख कारणे :

१. भू-राजकीय तणाव आणि अनिश्‍चितता :

अमेरिका-चीन व्यापार युद्ध तीव्र झाले आहे, अमेरिकन वस्तूंवर १२५% आणि चिनी निर्यातीवर १४५% पर्यंत शुल्क आकारले गेले आहे. मध्य पूर्वेपासून पूर्व युरोपपर्यंतच्या व्यापक भू-राजकीय तणावांसह हा चालू व्यापार वाद जागतिक आर्थिक अनिश्‍चितता वाढविण्यात मोठी भूमिका बजावत आहे. आर्थिक आणि राजकीय अस्थिरतेच्या काळात सुरक्षित संपत्ती म्हणून पाहिले जाणारे सोने, बाजारातील अस्थिरता, चलनवाढ आणि चलन अवमूल्यनापासून संरक्षण देते.

२. अमेरिकन डॉलरमध्ये घसरण :

कमकुवत डॉलर म्हणजे इतर जागतिक चलनांच्या तुलनेत डॉलरच्या मूल्यात घट दर्शवते, ज्यामुळे इतर चलनांच्या धारकांसाठी सोने स्वस्त होते. ट्रम्प प्रशासनाच्या आक्रमक शुल्क वाढीनंतर अमेरिकेतील संभाव्य मंदी आणि बाजारपेठेतील वाढत्या अशांततेबद्दल वाढती चिंता यामुळे डॉलरच्या चलनात ही घसरण झाली आहे.

३. अमेरिकेत मंदीची भीती :

अमेरिकेत मंदीची भीती वाढत असल्याने सोन्याच्या किमती वाढल्या आहेत. गोल्डमन सॅक्सने पुढील वर्षात अमेरिकेत मंदीची शक्यता ४५% पर्यंत वाढवली आहे, असे भाकित करून, चालू आर्थिक अस्थिरता आणि व्यापाराशी संबंधित दबावांकडे लक्ष वेधले आहे. त्याच वेळी, अमेरिकन ट्रेझरीजच्या विक्रीत वाढ झाल्याने असे दिसून येते की सरकारी रोखे देखील त्यांचा ’सुरक्षित’ दर्जा गमावत आहेत. ह्या पार्श्वभूमीवर लोकं सोन्यातील गुंतवणुकीकडे वळताना दिसतात, ज्यामुळे मागणी आणि किमती वाढतात.

४. ईटीएफचा प्रवाह :

वाढत असलेल्या भू-राजकीय तणावामुळे आणि सोन्याच्या किमती वाढत असल्याने, गुंतवणूकदार गोल्ड ईटीएफकडे अधिकाधिक आकर्षित होत आहेत. आयसीआरए अ‍ॅनालिटिक्सच्या अहवालात ईटीएफ गुंतवणुकीत वार्षिक ९८.५४% ची लक्षणीय वाढ दिसून आली आहे, जी फेब्रुवारी २०२५मध्ये < १९७९.८४ कोटींवर पोहोचली आहे, जी गेल्या वर्षीच्या याच महिन्यात < ९९७.२१ कोटी होती. गोल्ड ईटीएफची वाढती पसंती त्यांच्यातील तरलता, पारदर्शकता, खर्च कार्यक्षमता आणि भौतिक सोन्यापेक्षा व्यापारातील सुलभतेमुळे आहे.

५. सोन्याचा साठा :

डॉलरच्या सततच्या अस्थिरतेमध्ये, अनेक मध्यवर्ती बँका - विशेषतः आशियातील - त्यांचे सोन्याचे साठे सातत्याने वाढवत आहेत. हा मजबूत खरेदीचा ट्रेंड अमेरिकन डॉलरवरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी, आर्थिक लवचिकता वाढविण्यासाठी आणि वाढत्या भू-राजकीय आणि आर्थिक अनिश्चिततेपासून संरक्षण करण्यासाठी राष्ट्रांनी केलेल्या धोरणात्मक बदलावर प्रकाश टाकतो, ज्यामध्ये संभाव्य अमेरिकन मंदीची वाढती भीती समाविष्ट आहे.हे वर्ष सोन्यासाठी बरेच उलाढालीचे असू शकेल. दीर्घकालीन गुंतवणूकदारांनी किमतीत थोडी घट होण्याची वाट पाहावी किंवा थोडे थोडे करत साठा करावा हे योग्य राहील.