News - Daily Kesari

संपादकीय

पाकिस्तानी माध्यमांचा कांगावा

Samruddhi Dhayagude
09 May 2025

म्हणे पाकिस्तानच्या बदनामीसाठीच!

महेश धर्माधिकारी

काश्मीरमधील पहलगाम येथे अलीकडेच झालेल्या हल्ल्यामुळे भारत आणि पाकिस्तानमधील तणावात लक्षणीय वाढ झाली आहे. प्रत्युत्तर म्हणून, भारताने पाकिस्तानमधील दहशतवादी पायाभूत सुविधांना लक्ष्य करून ’ऑपरेशन सिंदूर’ सुरू केले. या घटनांवरील पाकिस्तानी माध्यमांच्या प्रतिक्रिया समिश्र स्वरुपाच्या आहे. त्यात अधिकृत निषेध, खोट्या ध्वजांच्या ऑपरेशन्सचे आरोप आणि आंतरराष्ट्रीय हस्तक्षेपाचे आवाहन यांचा समावेश आहे.

पाकिस्तानला बदनाम करण्यासाठीच भारताने पहलगाममध्ये मुद्दाम हल्ला घडवून आणला अशा बातम्या पाकिस्तानमधील प्रसारमाध्यमांनी प्रसारित केल्या. ’दुनिया न्यूज’ने निवृत्त मेजर जनरल रझा मुहम्मद आणि इतर संरक्षण विश्लेषकांच्या प्रतिक्रिया प्रसिद्ध केल्या असून त्यानुसार पाकिस्तानविरुद्ध आक्रमक कारवाई करण्यासाठी काहीतरी कारण हवे म्हणून भारतीय एजन्सींनीच हा हल्ला घडवून आणला, असा आरोप करण्यात आला आहे. मुशाहिद हुसेन सय्यद यांनीही अशाच अर्थाचे विधान केले आहे. भारताने आंतरराष्ट्रीय सहानुभूती मिळवण्यासाठी आणि पाकिस्तानला बदनाम करण्यासाठी यापूर्वीही अशाच प्रकारच्या युक्त्या वापरल्याचा आरोप त्यांनी केला आहे. हुर्रियत नेते अब्दुल हमीद लोन यांनी तर या हल्ल्याची वेळ नेमकी अमेरिकेचे उपाध्यक्ष जेडी व्हान्स यांच्या भेटीदरम्यान कशी साधण्यात आली? असा प्रश्न विचारून यात भारताचा नक्की काहीतरी डाव असावा, असा आरोप केला आहे.

पुराव्याचे आवाहन

पाकिस्तानी सरकारने पहलगाममध्ये झालेल्या जीवितहानीचा अधिकृतपणे निषेध केला; परंतु यात पाकिस्तानी दहशतवाद्यांचा हात असल्याचा भारताचा आरोप तात्काळ नाकारला. पाकिस्तानच्या परराष्ट्र कार्यालयाने या घटनेबद्दल चिंता व्यक्त केली आणि पीडितांच्या कुटुंबियांचे सांत्वन केले. तथापि, या हल्ल्याची जबाबदारी पाकिस्तानवर टाकण्यापूर्वी या प्रकरणाची सखोल चौकशी करण्याची गरज अधोरेखित करून भारताने केलेल्या आरोपांवर जोरदार टीका केली. ’डेली पाकिस्तान’ने सरकारची भूमिका मांडताना भारताला पाकिस्तानवर निराधार आरोप करण्यापासून दूर राहण्याचे आणि त्याऐवजी या प्रदेशातील दहशतवादाला तोंड देण्यासाठी एकत्रित प्रयत्नांवर लक्ष केंद्रित करण्याचे आवाहन केले.

पहलगाम हल्ल्यासाठी लगेच पाकिस्तानला दोषी ठरवणार्‍या भारतीय माध्यमांच्या भूमिकेवर पाकिस्तानी माध्यमांनी जोरदार टीका केली आहे. भारतीय माध्यमांनी घटनेनंतर काही मिनिटांतच पाकिस्तानवर आरोप करायला सुरुवात केली, असे ’दुनिया न्यूज’ने निदर्शनास आणून दिले. त्यामुळे हा पूर्वनियोजित प्रचारमोहीमेचा भाग असल्याचे दिसून येते, असे ’दुनिया न्यूज’ने म्हटले आहे. गुप्तचर संस्थांशी जोडलेल्या भारतीय सोशल मीडिया अकाउंट्सनी हल्ल्यानंतर लगेचच PakSponsoredTerror सारखे हॅशटॅग प्रसारित केले होते आणि पाकिस्तानविरुद्ध जनमत तयार करण्याचा त्याचा उद्देश होता, असा आरोप पाकिस्तानी प्रसार माध्यमांनी केला आहे.

पहलगाम हल्ल्यांना प्रत्युत्तर म्हणून भारताने आखलेल्या ’ऑपरेशन सिंदूर’ अंतर्गत हवाई हल्ल्यांमध्ये पाकिस्तानमधील दहशतवादी छावण्यांना लक्ष्य करण्यात आले. पाकिस्तानी माध्यमांनी या हल्ल्यांमुळे पाकिस्तानी नागरिकांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाल्याचे वृत्त दिले. ’द गार्डियन’ने या कारवाईत महिला आणि मुलांसह २६ जणांचा मृत्यू आणि ४६ जण जखमी झाल्याचा दावा केला आहे. भारताने या कारवाईत नागरी वस्त्यांना लक्ष्य केल्याचे वृत्त ’द गार्डियन’ने दिले. ’द टाईम्स’ने पाकिस्तानी लष्कराचे प्रवक्ते अहमद शरीफ चौधरी यांच्या वक्तव्याला प्रसिद्धी देताना ’या हल्ल्यांमध्ये मशिदी आणि निवासी इमारतींवर हल्ला झाला आणि त्यामुळे नागरिकांचे नुकसान झाले’, असे म्हटले आहे.

सरकारची भूमिका आणि लष्करी तयारी

सद्यस्थितीवर भाष्य करताना पाकिस्तानचे पंतप्रधान शाहबाज शरीफ यांनी भारताला यापुढे भारताने आक्रमण केल्यास त्याला सडेतोड प्रत्युत्तर दिले जाईल असा इशारा दिला आहे. पाकिस्तान यापुढे कोणताही चिथावणीखोरपणा सहन करणार नाही आणि आवश्यक असल्यास पूर्ण ताकदीने प्रत्युत्तर देईल, असेही त्यांनी म्हटले आहे. अंतर्गत सुरक्षेतील अपयशासाठी ठोस पुराव्याशिवाय पाकिस्तानला दोष देण्याच्या भारताच्या पद्धतीवरही पंतप्रधानांनी टीका केली. त्यांनी आंतरराष्ट्रीय समुदायाला भारताच्या प्रादेशिक शांतता आणि स्थिरता धोक्यात आणण्याच्या कृतीची दखल घेण्याचे आवाहन केले. ’द डॉन’ आणि ’डेली पाकिस्तान’सहित इतर अनेक प्रसारमाध्यमांनी या वृत्ताला विशेष प्रसिद्धी दिली आहे.

आंतरराष्ट्रीय मध्यस्थी

वाढत्या तणावाच्या पार्श्वभूमीवर इराणने भारत आणि पाकिस्तानमध्ये मध्यस्थी करण्याची तयारी दर्शवली आहे. इराणचे परराष्ट्रमंत्री सय्यद अब्बास अराघची यांनी दोन्ही राष्ट्रांमधील सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक संबंधांवर भर देत संवाद सुलभ करण्याची तेहरानची तयारी असल्याची भावना व्यक्त केली. त्यांनी या प्रदेशात शांतता आणि स्थिरता वाढविण्यात इराणला स्वारस्य असल्याचे अधोरेखित केले. हे वृत्त ’डेली गार्डियन’ने दिले आहे.

पहलगाम हल्ल्याला आणि त्यानंतर भारताच्या लष्करी कारवाईला पाकिस्तानी माध्यमांनी दिलेल्या प्रतिसादाकाडे जगात भारताच्या हेतूंबद्दल संशयाचे वातावरण निर्माण करण्याचा प्रयत्न म्हणून पाहता येईल. त्यांच्या प्रत्येक वृत्तामध्ये आंतरराष्ट्रीय समुदायाला मध्यस्थी करून या प्रकरणी हस्तक्षेप करण्याचे आवाहन करण्याची वृत्ती दिसून येते. पाकिस्तानी नेत्यांनीच री ओढून या हल्ल्याला खोटी कारवाई संबोधणे आणि भारताच्या हवाई हल्ल्यांमुळे झालेल्या दहशतवाद्यांच्या मृत्यूंना नागरिकांचे मृत्यू म्हणून जगाला दाखवणे यातच धन्यता मानून पाकिस्तानी माध्यमे भारताच्या अंतर्गत राजकारण आणि लष्करी रणनीतींवर लक्ष केंद्रित करण्याचा प्रयत्न करतात. ही परिस्थिती भारत-पाकिस्तान संबंधांच्या नाजूक स्वरूपावर आणि अशा संकटांच्या काळात सार्वजनिक धारणा घडवण्यातील माध्यमांच्या महत्त्वपूर्ण भूमिकेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण करते.